Mijn auto is een UPO

Bijna niemand heeft verstand van pensioen, maar iedereen heeft er een mening over. Je kunt er ook stemmen mee winnen. Op 20 maart 2019 werden de verkiezingen voor de Provinciale Staten en de Waterschappen gehouden. Op 12 maart, ruim een week ervoor, heeft de Tweede Kamer een motie van het CDA kamerlid Pieter Omtzigt aangenomen. De motie zegt met zoveel woorden dat als je als pensioenuitvoerder je klanten laat weten op hoeveel pensioen ze recht hebben, dat ook moet kloppen.

Nou, dat vindt natuurlijk iedereen, dus is er ook electorale winst mee te behalen. Behalve de pensioenuitvoerders, die vinden van niet. Zo riepen o.a. Leo Blom, juridisch beleidsadviseur bij Achmea en Hans Breuker, pensioenjurist bij TKP in koor. Zij zijn het niet eens met die motie. Dat snap ik niet. Volgens mij weet je als pensioenuitvoerder op hoeveel pensioen je klanten recht hebben. Dat is ook je wettelijke taak. Dus zijn er statuten, reglementen, overeenkomsten, contracten enzovoort die precies bepalen op hoeveel pensioen elke deelnemer recht heeft. Dat moet de basis zijn. Wat dan weer niet klopt, of niet hoeft te kloppen volgens pensioenuitvoerders, is wat er op het UPO, het Uniforme Pensioenoverzicht staat. Huh? UPO = unidentified pension object?

Mijn auto is een UPO
Laatst had mijn auto een onderhoudsbeurt bij de garage. Ik kreeg de factuur. Hier stond op welk merk en type ik rijd. Dat klopte. Wat niet klopte was de kilometerstand en de optelsom van de factuur. Ik zeg dit tegen de medewerkster achter de balie. Het antwoord was nogal UPO-achtig. “Meneer” zo zei de aardige mevrouw van de garage “uw auto staat goed geregistreerd op de factuur. Dat de kilometerstand niet helemaal klopt, is niet erg. Als u de auto verkoopt, dan moet het kloppen.” “En” zo ging ze verder “u moet zelf de factuur even optellen en dan het juiste bedrag overmaken. Onze calculator geeft namelijk nog wel eens een foute uitkomst.” Huh? Mijn auto is een UPO.

Gebrainshuffeld stapte ik in de auto en reed terug naar huis. Een week of drie later kreeg ik een brief van het CJIB uit Leeuwarden met een UPO-achtige mededeling. De brief vertelde mij dat ik 345 kilometer te hard gereden had op een stuk waar je 130 km/uur mag rijden. Het bedrag van de boete viel nog net niet van de rand van het papier af. Het kenteken klopte en ook het merk- en typeaanduiding. Ook het moment waarop in kennelijk iets te hard gereden had. Ik belde met het CJIB en vertelde dat mijn auto helemaal geen 475 kilometer per uur kan rijden. Amper de helft daarvan. De aardige meneer die mij aanhoorde, vertelde dat dat ook niet hoeft. Het gaat erom wat de flitser constateert. Niet wat de auto wel en niet kan. Huh? Mijn auto is een UPO.

Het pensioenreglement telt
Een UPO hoeft dus blijkbaar niet helemaal de waarheid weer te geven. Het veelgebruikte argument is dat het pensioenreglement bepalend is op hoeveel pensioen iemand recht heeft. Natuurlijk. Logisch. Zo moet het ook. En omdat elke klant van het pensioenfonds het pensioenreglement volledig snapt en daarom zelf kan narekenen hoeveel zijn of haar pensioen werkelijk is, hebben we helemaal geen UPO nodig. Of zit ik nu fout? Ja, ik weet het weer. Het zit iets anders. Omdat pensioen best wel moeilijk te begrijpen is, moeten pensioenuitvoerders, dus ook pensioenfondsen, op een gemakkelijk te begrijpen manier uitleggen op hoeveel pensioen we recht hebben. Daar is een UPO voor. Maar die hoeft niet te kloppen! Huh?

Komt het nog goed?
Volgens mij werkt het zo. Er is een pensioenreglement en een werknemer die pensioen opbouwt. Met de pensioenkenmerken die voor die werknemer gelden, kan de pensioenuitvoerder tot achter de komma precies berekenen op hoeveel pensioen de werknemer recht heeft. Klaar, 100% goed. Als je verstand hebt van pensioen, kun je zo controleren of het klopt. En nu komt het. Op de één of andere manier gaat er onderweg van reglement naar UPO toch iets mis, waardoor het UPO niet hoeft te kloppen. Dat zou niet moeten kunnen. Als ik mijn bankafschrift lees, dan klopt dat toch ook 100%.

Nieuw pensioenstelsel
We gaan over naar een ander pensioenstelsel. Elke klant van een pensioenfonds krijgt een soort eigen pensioenpotje. Hoeft de omvang van dat potje dan ook niet te kloppen? Als we nu al mogen twijfelen aan de output van pensioenuitvoerders in de vorm van het UPO, mogen we dan straks ook twijfelen aan het persoonlijke pensioenpotje? Komt het nog goed?

Pensioenfondsen verweren zich met het argument dat het pensioenreglement leidend is voor de hoogte van je pensioen. Klopt helemaal. Wat mij dan stoort is dat ze allemaal in koor zwijgen als het gaat om de fouten die ze onderweg van het reglement naar het UPO maken en dat kennelijk niet willen aanpakken. De goeie daargelaten trouwens. Laten we ook niet alles over één UPO-kam scheren.